تناقضات تعالیم بهائیت (9. وحدت لسان و خط براي عالميان)

یکی دیگر از شعارهای دوازده‌گانه بهائیت، «وحدت لسان» است که پس از گزارش نمونه‌های گفتاری آن، از تناقضاتش با گفتار و کردار سران این جریان پرده برداشته می‌شود:

1. 9. شعارها

الف. حسین علی نوری از وحدت لسان سخن رانده و می‌گوید هر کس تنها باید یک زبان مادری و یک زبان بین المللی بیاموزد: «از قبل فرموديم، تکلّم به دو لسان مقدّر شد و بايد جهد شود تا به يکي منتهي گردد و همچنين خطوط عالم، تا عمرهاي مردم در تحصيل السن مختلفه ضايع نشود و باطل نگردد و جميع ارض مدينهء واحده و قطعهء واحده مشاهده شود».(1)

ب. عباس افندی درباره وحدت زبان می‌گوید: «هر نفسي محتاج دو لسان است. يکي خصوصي، يکي عمومي. تا جميع بشر زبان يکديگر بدانند و به اين سبب سوء‌تفاهم بين ملل زائل شود … چون زبان يکديگر را بدانند سوء‌تفاهم نماند. جميع با هم الفت و محبت نمايند، شرق و غرب اتحاد و اتفاق کنند».(2)

2. 9. تناقض‌ها

در تناقض با شعار وحدت لسان، باید به سخنان متناقض سران بهائیت درباره آموزش زبان‌های گوناگون توجه کرد:
الف. حسین علی نوری درباره زبان فارسی می‌گوید: «انشاءالله کلّ به لسان ابدع فارسي مقصود عالميان را ذاکر شوند؛ چه که اين لسان مليح بوده و خواهد بود».(3)

ب. عباس افندی به آموزش زبان اسپرانتو دعوت می‌کند: «الحمد للّه دکتر زمنهوف، لسان اسپرانتو را اختراع نموده؛ بايد قدر آن دانست، چه که ممکن است اين لسان عمومي شود. لهذا بايد جميع آن را ترويج نمايند تا روز بروز تعميم يابد و در مدارس تعليم دهند و در جميع مجامع به اين لسان تکلّم نمايند تا جميع بشر زياده از دو لسان محتاج نشوند؛ يکي لسان وطني، يکي لسان عمومي».(4)

وی در جای دیگر به آموزش زبان فارسی سفارش می‌کند: «تا تواني همّت نما که زبان پارسي بياموزي، زيرا اين لسان عنقريب در جميع عالم تقديس خواهد گشت و در نشر نفحات الله و اعلاء کلمه الله و استنباط معاني آيات الله مدخل عظيم دارد».(5)

ج. اشراق خاوری درباره آموزش زبان عربی می‌نویسد: «مولاي عزيز تأکيد فرموده‌اند که اطفال و جوانان احبّاء، لسان عربي را نيز بياموزند و براي استفاده از الواح و آثار مبارکه قواعد اين زبان فصيح را فرا گيرند … قبلاً راجع به اهمّيّت لغت عربي و تعليم آن به اطفال و تأسّي و متابعت لحن الواح مبارک در منشئات امريّه و تقرير و تحرير و نشريّات ياران و پيروان امر حضرت رحمن در آن سامان دستور صريح صادر و همچنين بواسطه زائرين تأکيد گشت؛ مسامحه و اهمال قطعيّاً جائز نه».(6)

وی در جای دیگری از فراگیری زبان‌های انگلیسی و آلمانی سخن می‌گوید: «از دير زماني اراده متعاليه مولاي عزيز بر اين تعلّق گرفته که جوانان بهايي در فرا گرفتن لغت انگليزي، در رتبه اولي و تحصيل لغت آلماني، در رتبه اخري سعي و جدّيّت تامّه مبذول دارند و در اين دو لسان غربي، مخصوصاً انگليسي مهارت بسزا يابند؛ متمنّي است به وسائل ممکنه جوانان بهايي، محلّ خويش را از دختر و پسر به اجراي اين دستور مبارک تشويق و موجبات تحصيل دو زبان مزبور را به قدر امکان براي آنان فراهم فرمايند».(7)

بنابراین این فرامین، وحدت خط و لسان معنای خود را از دست می‌دهد، زیرا از یک سو به زبان و خط واحد امر می‌کنند و از سوی دیگر فرمان یادگیری زبان‌های اسپرانتو، فارسی، عربی، انگلیسی و آلمانی را صادر می‌کنند که عین تناقض است.

شایان بیان است که این شعار جدای از تناقضات فراوانش، با علم و عقل نیز در تضاد است، زیرا بسیاری از منابع، آثار و کتبی که از گذشتگان با زبان‌ها و خط‌های گوناگون به ما رسیده است که اگر آنان را به خط یا زبان واحد تبدیل کنیم، در حقیقت این منابع و آثار را با دست خود به نابودی کشانده‌ایم و آیندگان را نیز از بهره‌گیری از آن‌ها محروم ساخته‌ایم.

روشن است که این شعار تحت تأثیر اخبار جهانی بیان شده است؛ هنگامی که آوازه زبان واحد جهانی «اسپرانتو» همه جا پیچید، سران بهائیت نیز از آن به عنوان یکی از تعالیم دوازده گانه خود بهره گرفتند، همانگونه که تعالیم دیگر آنان همچون تساوی حقوق زن و مرد و … نیز همین وضعیت را دارد.

پانوشت

1. پيام ملکوت، ص 33.
2. خطابات، ج 2، ص 230.
3. پیام ملکوت، ص 111.
4. بهاءالله و عصر جديد، ص 186.
5. پيام ملکوت، ص 114.
6. گنجينه حدود و احکام، ص 206 ـ 207.
7. پیشین، ص 205 ـ 206.