دعوت به تعقل در اسلام

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) براي ترغيب انسان‌ها به برهان عقلي و فكر منطقي فرمود: ﴿أدعوا الي الله علي بصيرةٍ أنا ومن اتَّبعني﴾.(1) من و پيروانم مردم را با بصيرت به سوي خدای سبحان دعوت مي‌كنيم. يعني كسي تابع من است كه بصير باشد و مقلد كور، تابع من نيست. خدای سبحان به پيغمبرش دستور داد: ﴿فأَعرض عن من تولّي عن ذكرنا ولم يرد الّا الحيوة الدُّنيا ٭ ذلك مبلغهم من العلم﴾؛(2) كسي را كه علمش نابالغ است و جز به دنيا و امور رفاهي آن چشم ندارد يا اصلاً ممكن است از لحاظ مسايل رفاهي نيز بهره نداشته باشد، ليكن تفكّر او از حدود ماده نمي‌‏گذرد، رها كن. البته اينان، چون علم ندارند، به دنيا سرسپرده‏‌اند و اگر مي‌دانستند در ماوراي دنيا خبري هست، هرگز دنيا را كه مسير است، مقصد نمي‌‏پنداشتند.

جاهل راه را منزل مي‌‏پندارد، و عاقل، راه را وسيله‌‏اي براي رسيدن به مقصد مي‌‏داند. چون دعوت به عقل و برهان، و پرهيز از وهم و گمان، سنت مشترك همه انبياست، در شرح حال بسياري از آنان چنين آمده است ﴿قل إنّي علي بينةٍ من ربّي﴾ (3) من با بينه راه خود را مي‌روم و سخن مي‌گويم. پيامبران به مردم مي‏‌گويند، شما هم در برابر بينهٴ ما برهان اقامه كنيد و سخن بَين و روشن داشته باشيد. بر همين اساس قرآن كريم تقليد باطل و اعتماد به سنت باطل را كاملاً مذمّت كرده، با تعبيرهاي گوناگون، مانند ضلالت، غوايت و حيرت آن را ابطال مي‌كند.

پانوشت
1. سورهٴ يوسف، آيهٴ 108.
2. سورهٴ نجم، آيات 29 ـ 30.
3. سورهٴ انعام، آيهٴ 57.

مقالات مرتبط
1. تناقضات تعالیم بهائیت (1. تحری حقیقت)
2. تناقضات تعالیم بهائیت (2. وحدت عالم انسانی)
3. تناقضات تعالیم بهائیت (3. دین باید سبب الفت و محبت باشد.)
4. تناقضات تعالیم بهائیت (4. تطابق دین با علم و عقل)
5. تناقضات تعالیم بهائیت (5. ترک تعصبات دینی، جنسی و وطنی)
6. دعوت به تحقیق و نفی تقلید در سیره پیامبران الهی
7. دعوت اسلام به دین‌داری بر پایه تحقیق و نفی تقلید
8. دعوت به تعقل در اسلام
9. تقلید وحی بر پایه عقل
10. چرایی و چگونگی تسمک پیامبران به سیره گذشتگان

لینک پیگیری مقالات در پیام رسانها:
ایتا:
https://eitaa.com/bahaiat

تلگرام:
https://telegram.me/bahaiat_net

https://telegram.me/joinchat/BkW_SUFwlMXotBYfp0OE7A