دعوت انبیاء و اولیای الهی به تعالی

پيامبران هم خود در مكانت عليا قرار داشتند و دائماً با خداي سبحان در ارتباط بودند و هم دائماً انسانها را از حضيض دنياگرايي به بلنداي توحيد فرامي‌‏خوانند. پيغمبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) به علماي نصارا فرمود: ﴿تعالوا الي كلمةٍ سواءٍ بيننا وبينكم﴾(1)؛ بالا بياييد و غير خدا را نپرستيد و بر اثر پرستش غير حق خود را در حضيض ذلّت گرفتار نكنيد. به عموم مردم نيز فرمود: ﴿قل تعالوا أتل ما حرّم ربّكم عليكم﴾(2)؛ بالا بياييد تا تلاوت كنم بر شما چيزي را كه خدای سبحان بر شما حرام كرده است. پيامبر نبايد از اوج وحي و تحقيق پايين بيايد و در سطح خواستهٴ انسان‌ها قرار گيرد، بلكه آنان بايد دعوت پيامبران را لبيك گفته، با گذر از عالم طبيعت و پاي نهادن بر نفسِ دنياگراي خود بالا بيايند: «يك قدم بر خويشتن نِه، وان دگر در كوي دوست».

پيغمبر گرچه مي‌تواند پايين بيايد و به ميل ما سخن بگويد، ولي هرگز سقوط نخواهد كرد و بر طبق هوس احدي سخن نخواهد گفت و خود را براي تأمين خشنودي زودگذر ما، براي هميشه مورد خشم خدا قرار نخواهد داد.

كسي كه پايين است و در نشأه حس و قلمرو تقليد به سرمي‏برد پيام پيغمبر را نمي‌‏شنود، زيرا يكي از شرايط مهمّ ادراك، اتحاد سطح درك با مطلب است، پس انسان‌ها بايد بالا بروند، و بالا رفتن نردبان مي خواهد. لذا مي‌فرمايد: ﴿تعالوا﴾ بالا بياييد تا من بر شما بخوانم. كلام پيغمبر به گوش كسي كه «اخلاد» به زمين دارد، نمي‌رسد. انسان تا بالا نيايد، سخن رسول خدا را نمي‏‌شنود. نردبان و درجات آن هم مشخص است؛ خودشناسي نردبان خداشناسي است.

قرآن كريم و دين مبين حبل مقدسي است كه يك سوي آن در دسترس ماست و سوي ديگر آن نزد خداست و به انسان‌ها دستور اعتصام به حبل الله داده شده است: ﴿واعتصموا بحبل الله جميعاً ولا تفرّقوا﴾(3)، ﴿تعالوا إلي كلمةٍ سواء… ﴾.(4) كسي كه حبل‏الله را بگيرد، به هر مقدار كه مي‏‌داند، عمل كند، به آنچه نمي‏داند عالم مي‌شود، امام صادق (عليه السلام) فرمودند: «العلم مقرونٌ الي العمل فمن علم عمل ومن عمل علم والعلم يهتف بالعمل فإن أجابه وإلا ارتحل عنه»(5) و از آن حضرت رسيده است : «من عمل بما علم كفي ما لم يعلم»(6)، كسي كه به علم خود عمل كند، خداوند دانش جديد را به او تعليم مي‌‏كند.

چنين نيست كه انسان راه و وسيله‏اي براي تعالي و بالا آمدن نداشته باشد؛ براي تعالي افزون بر علم سودمند، عمل صالح نيز لازم است: ﴿إليه يصعد الكلم الطَّيب والعمل الصالح يرفعه﴾.(7) علم گرچه وسيلهٴ خوبي است، ولي بهترين راه براي عروج و صعود انسان، عمل صالح است و از اين رو ما بايد بكوشيم كه هرگز ديگران را به علم محضِ بي عمل دعوت نكنيم، چون وقتي به علم محض دعوت كرديم، بهره ما همان «علم الدراسه» مي شود، كه چند صباحي مهمان ماست و آنگاه از بين مي رود. واين علم بدون عمل دليلي عليه ماست وعامل ذلّت ما خواهد بود نه نردبان تعالي ما. علمي كه به عمل صالح ختم نشود، حجتي بر عليه عالم است. از سوي خدای سبحان به عالم گفته مي‌شود: تو كه مي‌‏دانستي، چرا عمل نكردي؟ وهفتاد گناه از جاهل آمرزيده مي‌شود، قبل از اين كه يك گناه از عالم آمرزيده شود.

پانوشت
1. سورهٴ آل عمران، آيهٴ 64.
2. سورهٴ انعام، آيهٴ 151.
3. سورهٴ آل عمران، آيهٴ 103.
4. سورهٴ آل عمران، آيهٴ 64.
5. كافي، ج1، ص44.
6. بحار، ج2، ص30.
7. سورهٴ فاطر، آيهٴ 10.

لینک پیگیری مقالات در پیام رسانها:
ایتا:
https://eitaa.com/bahaiat

تلگرام:
https://telegram.me/bahaiat_net

https://telegram.me/joinchat/BkW_SUFwlMXotBYfp0OE7A